Geleceğimizin yapı taşlarını oluşturduğumuz yaşam temposunda, “kariyer” kavramının planlama basamaklarına ve geleceğe verdiği yönlere şöyle bir bakmak ister misiniz?

Kariyer, insanın hayatta ulaşmak istediği iş ve meslek olgusunu tanımlar. Kariyer hedefine ulaşmak isteyen bireyler ailede aldığı eğitimden, üniversite mezuniyetine kadar hedefleri ekseninde belirgin ve başarılı bir yol izlerler. Tam olarak bu noktada kariyer hedefimizi seçerken kat ettiğimiz yollar ve doğru bir hedef noktası önem kazanır. Kariyer hedefini doğru belirleyerek bu eksende planlamalarını sürdüren bireyler gelecek yaşantılarında daha mutlu olurlar. Kariyer planlaması, bireyin hedefine ulaşma yolunda kat ettiği ve edeceği yolun basamaklarını temellendiren bir yönergedir. Hedeflerine ulaşırken doğru kariyer planlaması yapan bireylerin,;

· Geleceğe yönelik beklentileri nettir.

· Kariyer yolunda doğru yönelmeleri yapabilirler.

· Hedefe ulaşma yolunda emek sarf ederler.

· Sonuç odaklıdırlar.

· Başarısızlıkların ve engellerin onları yıldırmasına izin vermezler.

· Planlı çalışırlar.

· Öngörülü davranırlar ve ileriye dönük düşünürler.

· Gelecek için iyi bir yaşam standardının temellerini kurarlar.

· Hayal güçleri yüksektir.

· Gelecek adımın temellerini atarlar.

· Kariyer hedeflerine ulaşma şansları çok yüksektir.

· Ne istediklerini çok iyi bilirler.

Kariyer hedefine ulaşma yönünde büyük bir önem taşıyan kariyer planlamasında en önemli husus bireyin ne istediğine karar verebilmesidir. Bu noktada bireyin kendini tanımlayabilmesi, ilgi alanlarına hâkim olması, geleceğine yönelik planlamayı yapabilmesi ve kendisi için en doğru yolu bulabilmesi önemlidir.

Bireyin kariyer hedefine ulaşırken ilk önce ne istediğine karar verebilmesi gerekir. Bu doğrultuda yetenekli olduğu alanları doğru konumlandırabilmesi ve gelecekte bu noktalar için bir öngörü sunabilmesi önemlidir. Birey, hedef belirleneme noktasında kararlı olabilmelidir. Gelecekte bu hedefin onu hangi yollara yönelteceğine, karşısına çıkacak zorlukların boyutuna ve zorlukların üstesinden gelecek gücü kendisinde bulabileceğine karşı öngörülü davranmalıdır.

Eğitim almış birçok insanın güzel bir işte çalışmak, bu sayede hem emeklerinin karşılığını alırken hem de aldığı eğitimi kullanabilerek daha verimli olmak gibi hedeflerinin olması oldukça normaldir.

    Ancak, her zaman bu mümkün olmamaktadır. Kişiler ya istemediği işlerde çalışarak hedeflerine ulaşamamakta ya da çalıştıkları işte köreldiklerini hissetmektedir. Bu durumun önüne geçmenin tek yolu ise güzel ve başarılı bir kariyer planlaması yapmaktır. Çünkü yapacağınız planlama hem size yol gösterecek hem de istediğinize ulaşmanız yönünde gerekli donanımı sağlamanıza yardımcı olacaktır.

Seçeceğimiz işte en az 35-40 yıl çalışacağımızı unutmadan bir planlama yapmalıyız.

Peki, sözü edilen planlama nasıl yapılmalıdır?

Genel olarak hayatınızın hedeflerini, hayallerinizi kararlaştırarak başlamalı. 6 ay, 3 yıl, 5 yıl ve 10 yıllık hedeflerinizi belirlemelisiniz. Hedeflerinizin aksamasına yol açacak sorunlar olduğunda geçebileceğiniz B planlarını düşünmelisiniz. 

Hangi sektörde çalışabileceğiniz, hangi firmalarda yer alabileceğinizi alternatifleriyle göz önünde bulundurmalısınız. 

Kariyer planlarınızı yaparken illa okuduğunuz bölümde bir iş yapmanız zorunlu değil, alabileceğiniz kursları, eğitimleri ve atölyeleri (workshop’ları) ön görerek araştırmalısınız. Eğitmenleri takip etmeli, onlarla irtibat kurmalı ve uzun vadeli planlarınızı gerçekleştirmek için kendinizi geliştirmeyi ihmal etmemelisiniz. 

Birçok alana ilgi duyuyor olabilirsiniz veya hayalinizdeki mesleği karşılayan net bir pozisyon bulamayabilirsiniz. Kendi pozisyonunuzu kendinizin yaratabileceğinizin bilinciyle deneyiminizi, becerinizi, yaratıcılığınızı pazarlamayı bilmelisiniz. Her mecranın kendinizi tanıtacağınız bir fırsat taşıdığını bilerek kendi adınızı nasıl ilgili kişilere duyurabileceğinizi düşünmelisiniz. 

Mükemmel değilsiniz, kimse değil. Güçlü ve zayıf noktalarınızı önce siz bilmelisiniz. Kendinizi eğitmeli, kusurlarınızı güçlendirmeye çalışmalı veya onların farkında olarak çalışmalarınızla onları kamufle etmeye uğraşmalısınız. Eksiklerinizi çalışma arkadaşlarınızın tamamlayabileceğini düşünerek yardım istemeyi öğrenmelisiniz.

Peki 21. Yüzyıl Yetkinlikleri Nelerdir?

Aslında bunları şöyle sıralayabiliriz;

1) Bilgi Okuryazarlığı

Anında ve bulması kolay haber kaynaklarının dünyasında, ne yazık ki bilginin kalitesi, miktarının yanına yaklaşamıyor. Başarılı bir öğrenci ve iyi bir iş adayı olmanın gerekliliklerinden bir tanesi de haber ve bilgi için güvenilir kaynakları kullanmaktır. Bilgi okuryazarlığı, çarpıtılmış unsurları tanıyabilmeyi içerir. Bilgi okuryazarları, yazma motivasyonunu ve yazarların bakış açılarının belirli bir konu veya olayla ilgili algılarını nasıl etkilediğini düşünür.

2) Problem Çözme

21. yüzyılın üst düzey becerilerine baktığımızda, problem çözme her zaman hak ettiği ilgiyi görmez. Başkalarıyla iletişim kurabilen ve farklı engellerle çalışabilen bir yetişkin olmak için mükemmel bir problem çözme becerisine sahip olmalısınız. Problem çözme, doğru cevabı almaktan daha fazlasını içerir. Sizden çalışmanızı göstermeniz ve problemleri birden fazla yoldan çözmeniz istendiğinde, gerçek dünyada karşılaşılan zorluklara hazırlıklı olmalısınız. Şirketler, esnek düşünebilen ve sık karşılaşılan sorunlara benzersiz çözümler bulabilen çalışanları tercih eder.

3) Küresel Farkındalık

 Mesafeden bağımsız olarak herhangi bir yerdeki insanla bağlantı kurmanız mümkün. İş dünyası küreselleşti, küçük şirketler bile dünyanın farklı yerlerinde başkalarıyla işbirliği yapma ve rekabet etme fırsatına sahip oldu. Dünya birçok yönden küçülmekte olduğundan küresel farkındalık, sahip olabileceğiniz en üst düzey becerilerden biridir. Küresel farkındalık, çeşitliliği kucaklamayı ve hoşgörülü olmayı beraberinde getirir. Diğer kültürleri anlama ve her insanın küresel bir toplumun parçası olarak sahip olduğu sorumlulukları bilmeyi gerektirir.

4) Veri Analizi

Hesap makinelerinin, telefonlardan saatlere kadar her yerde erişilebilir olmasına rağmen veri analiz edebilme yeteneği son derece önemlidir. Hesap makinesi bir formülün sonucunu verebilir, ancak bu rakamları diğer sayılar ve bilgilerle karşılaştırmak, sizi öne geçirecek olan yetkinliktir. Başarılı çalışanlar, başkalarının yanlış yorumladığı veriler olduğunda, verilerden makul sonuçlar çıkartabilmeli ve tespit edebilmelidir. Matematiğin gerçek hayatta ne işinize yarayacağını hala merak ediyor musunuz?

                                                                                                                       Tolga Okutan
                                                                                                                            Psikolojik Danışman
                                                                                                                       Uzman Kariyer Danışmanı